zaterdag 8 januari 2011

Sub finem

Sub finem


De titel van het laatste gedicht van Vasalis betekent 'Tegen het einde'. Zij schrijft daarin over loslaten: 'En nu nog maar alleen / het lichaam los te laten - / de liefste en de kinderen te laten gaan' en het eindigt met een rtimische regel, die maar niet uit mijn hoofd wil: 'Het werd, het was, het is gedaan.'
Hans Hagen schreef in een bundel voor kinderen over de dood van zijn moeder. Nogal opmerkelijk omdat we dit soort gedichten kennen van oudere dichters als Kopland, Van Toorn en Kouwenaar voor een volwassen publiek. De gedichten van Hagen zijn voor alle leeftijden. Het was dan ook te hopen dat de boekhandel de bundel niet wegzette bij 'kinderversjes', maar gewoon in de kast 'poëzie' plaatst. Het gaat om een reeks van vijf gedichten met data van 10 september tot 4 december.
In het eerste staat een jeugdherinnering: 'mijn moeder kuste mij naar school / -gelukkig bij de achterdeur - / veegde mijn mondhoeken schoon / met spuug en vaatdoekpunt / ik ruik nog hoe het was'. In het tweede gedicht ligt ze in het ziekenhuis. Ze is kennelijk gevallen en in coma. De man staat naast het bed en omvat met zijn handen haar gezicht: 'ik ben het, mama, hoor je me, welterusten / laat je zorgen rusten, knijp ik zachtjes / in je arm, kom weer bij, kom weer bij mij'. Hij rijdt met haar door het ziekenhuis. Op de gevoelige tekeningen van Willemien Min is de rolstoel leeg.
'de rollen zijn gedraaid, ik rijd / rondjes met je in 't tehuis'. Als hij afscheid neemt: 'onder zachte dwang duw je / een soort van kus op m'n wang'. De dood wacht en de man vraagt zich af: 'is de dood het slot / of juist het sleutelgat / is het einde alles of juist niets'.
In het laatste gedicht vraagt de dichter zich af hoe uniek hij is: 'ik herken de zinnen van mijn moeder / soms klinkt door mij hetzelfde woord' en 'ik luister stom naar ieder lied / ik hoor mij niet, wie hoort mij niet'. Het laatste 'wie' is intrigerend. Wie is ik?
Het is te hopen dat veel lezers deze gedichten hebben kunnen vinden - het is eenvoudige, maar prachtige poëzie en het is zoals op de achterflap staat: 'De werkelijke kleuren in deze bundel worden zichtbaar als je de tekeningen ziet en de woorden leest of uitspreekt met je eigen stem.'
Hans Hagen, ik schilder je in woorden, Uitg. Van Goor, Amsterdam 2001.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten